Paweł Łukaszewski (red.), Muzyka chóralna

OD REDAKTORA

W roku 2012 otrzymałem propozycję poprowadzenia zajęć z kompozycji oraz literatury chóralnej XX i XXI wieku na Podyplomowych Studiach Chórmistrzowskich Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Wystąpiły z nią Pani Wiesława Krokdiwska (1930–2013) i Pani prof. dr hab. Elżbieta Wtorkowska – Dziekan Wydziału Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej. Z uwagi na fakt, że jestem absolwentem tych studiów (1996), a muzyka chóralna pasjonuje mnie od ponad 30 lat, podjąłem się tego niełatwego zadania i przygotowałem założenia programowe do nowych przedmiotów.

Uważam, że każdy dyrygent chóralny powinien rozumieć fakturę zespołu na równi z kompozytorem. Wiąże się to przede wszystkim z odpowiednią wrażliwością na wnikanie w materię, rozumieniem funkcji wszystkich elementów dzieła muzycznego i relacji między nimi.

Przewodnim pomysłem w tej pracy pedagogicznej było zachęcenie dyrygentów – chórmistrzów do komponowania na chór mieszany (4-, 6- i 8-głosowy) oraz na chór żeński lub męski do tekstów w języku łacińskim, a następnie polskim. Utwory te miały być przeznaczone dla zespołów zawodowych (radiowych czy filharmonicznych), które potrafią poradzić sobie z kompozycjami o wysokim stopniu zaawansowania. Nie chcąc narzucać ograniczać wyobraźni studentów i sprowadzać procesu twórczego do komponowania dla dzieci, często amatorskich i niedoskonałych, zespołów. Jednak założeniem nadrzędnym było eliminowanie błędów wynikających z zapisu, a także rejestrowanie i przeciwdziałanie założeniom fakturalnych, melodycznych, harmonicznych czy też niedostosowania właściwego poziomu technicznego odpowiedniej treści tekstów w kontekście jego przeznaczenia i funkcji.

Zajęcia prowadzone były podczas zjazdów w Warszawie (średnio 2 razy w semestrze) oraz podczas sesji zimowej (4 spotkania) i letniej (1 spotkanie) w Bydgoszczy. Każdy słuchacz XV edycji Podyplomowych Studiów Chórmistrzowskich realizował przedmiot przez dwa lata, a po połączeniu studiów i zmianie programu w XVI edycji Podyplomowych Studiów Chórmistrzostwa i Emisji Głosu, przez rok. Były to zajęcia grupowe (4–5 osób), ale w praktyce każdy ze studentów odbywał je indywidualnie.

Studenci zostali zachęceni do notowania swoich pomysłów za pomocą programów służących do edycji nut, nabywając przy tej okazji umiejętności ich obsługi (Sibelius, Finale, MuseScore). Starałem się udzielać wskazówek pracując na laptopach słuchaczy (PC, Mac) w programach o różnych wersjach językowych (polski, angielski, niemiecki, rosyjski, ukraiński, białoruski), a nawet na klawiaturze z czcionkami arabskimi.

Efektem pracy wszystkich słuchaczy Studium jest niemal 80 partytur, z których dwanaście, wyselekcjonowanych i gotowych do wykonań, prezentuje niniejszy zbiór. W moim przekonaniu utwory te mogą w znaczącym stopniu wzbogacić repertuary chórów akademickich i z pełną odpowiedzialnością Państwu je rekomenduję.

Tym samym, z uwagi na podjęcie pracy na stanowisku Prorektora ds. Nauki w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie, żegnam się ze Studium i dziękuję wszystkim – studentom i pedagogom za wspaniały czas i artystyczne inspiracje.

prof. zw. dr hab. Paweł Łukaszewski